ความเป็นมาของเมืองนนทบุรี
ความเป็นมาของเมืองนนทบุรี
นนทบุรี ก่อตั้งมากว่า 400 ปี
เดิมเป็นหมู่บ้านที่มีผู้คนอาศัยอยู่หนาแน่น รู้จักกัน
ในชื่อ “บ้านตลาดขวัญ” ซึ่งเป็นดินแดนที่มีความอุดมสมบูรณ์
เนื่องจากอยู่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา
และเป็นสวนผลไม้ที่ขึ้นชื่อของกรุงศรีอยุธยา
พ.ศ. 2092
สมเด็จพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยายกบ้านตลาดขวัญ
ขึ้นเป็นเมืองนนทบุรี
โดยตัวเมืองนนทบุรีแต่เดิมนั้นตั้งอยู่ที่ตำบลบางกระสอในปัจจุบัน
โดยมีวัดหัวเมือง
(ปัจจุบันเป็นวัดร้างที่ทางราชการได้ใช้เป็นสถานที่ตั้งโรงพยาบาลพระนั่งเกล้า)
เป็นเขตเหนือ และ
มีวัดท้ายเมืองเป็นเขตใต้
พ.ศ. 2179
พระเจ้าปราสาททองทรงโปรดเกล้าฯ
ให้ขุดคลองลัดตอนใต้วัดท้ายเมือง
ไปทะลุออกหน้าวัดเขมา ทั้งนี้
เพราะเดิมทีนั้นแม่น้ำเจ้าพระยาไหลวกวนโดยเข้าแม่น้ำอ้อมไหลมา
ทางบางใหญ่แล้ววกเข้าคลองบางกรวยข้างซอยวัดชะลอมาออกหน้าวัดเขมา
ดังนั้นเมื่อขุดคลองลัด
แล้วกระแสน้ำจึงเปลี่ยนทางเดินไหลเข้าคลองลัดที่ขุดใหม่
นานเข้าก็กลายเป็นแม่น้ำเจ้าพระยาใหม่
ในปัจจุบัน
ส่วนแม่น้ำเจ้าพระยาเดิมก็ตื้นเขินกลายเป็นคลองไปในที่สุด
และเมื่อคราวสมเด็จพระ
นารายณ์มหาราชขึ้นครองราชย์
พ.ศ.
2208
พระองค์ทรงเห็นว่าเมื่อแม่น้ำเจ้าพระยาเปลี่ยน
ทางเดินทำให้ข้าศึกเข้าประชิดพระนครได้ง่ายขึ้น
จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างป้อมปราการตรงปาก
แม่น้ำอ้อม
และให้ย้ายเมืองนนทบุรีมาอยู่ปากแม่น้ำอ้อมในคราวเดียวกัน
เมืองนนทบุรีจึงตั้งอยู่
บริเวณปากแม่น้ำอ้อมตั้งแต่นั้นมา
จนกระทั่งถึงยุคสมัยของกรุงรัตนโกสินทร์ ในรัชสมัยของ
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงโปรดฯ
ให้รื้อป้อมและเมืองบางส่วนเพื่อนำอัฐ (เงิน)
ไปสร้างวัดเฉลิมพระเกียรติ
และบางส่วนก็ถูกกระแสน้ำพัดเซาะพังทลายลงน้ำไป
ปัจจุบันจึงเหลือ
แต่ศาลหลักเมืองเท่านั้น
นนทบุรีได้รับการประกาศจัดตั้งเป็นจังหวัด เมื่อวันที่ 9
พฤษภาคม 2489
จังหวัดนนทบุรีในปัจจุบัน
จังหวัดนนทบุรี
ตั้งอยู่ในภาคกลาง บนฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา เป็นจังหวัด 1 ใน
5 ของจังหวัดปริมณฑล คือ
นนทบุรี สมุทรปราการ นครปฐม สมุทรสาคร และปทุมธานี
มีเนื้อที่ประมาณ 622.38 ตารางกิโลเมตร
(เมื่อเปรียบเทียบกับพื้นที่ของจังหวัดในภาคกลางทั้งหมด
จังหวัดนนทบุรีมีขนาดเล็กเป็นที่ 2
รองจากจังหวัดสมุทรสงคราม)
โดยแม่น้ำเจ้าพระยาได้ตัดแบ่งพื้นที่ของจังหวัดออกเป็น
2 ส่วน คือ ฝั่งตะวันตกและฝั่งตะวันออก
จังหวัดนนทบุรีอยู่ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 20
กิโลเมตร
ประกอบด้วยอำเภอทั้งหมด 6 อำเภอ ได้แก่
อำเภอเมืองนนทบุรี อำเภอปากเกร็ด อำเภอบางบัวทอง
อำเภอบางใหญ่ อำเภอบางกรวย และอำเภอไทรน้อย
มีองค์กรปกครอง ท้องถิ่นประกอบด้วย
องค์การบริหารส่วนจังหวัด 1 แห่ง เทศบาลนคร 2 แห่ง
เทศบาลเมือง 4 แห่ง
เทศบาลตำบล 11 แห่ง และองค์การบริหารส่วนตำบล 28 แห่ง
พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่ม
แต่เดิมประชาชนส่วนใหญ่มีอาชีพทำสวนผลไม้ และทำไร่ ทำนา
ปัจจุบันพื้นที่ของจังหวัดซึ่งเคยเป็นสวนผลไม้
และมีอาณาเขตติดต่อกับกรุงเทพฯ
เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงเป็นที่อยู่อาศัยของประชาชนที่อพยพมาจากทุกภาคของประเทศ
นอกจากนี้
พื้นที่บางส่วนของจังหวัดในบางอำเภอยังเป็นที่รองรับการขยายตัวในด้านอุตสาหกรรม
มีการจัดสรรที่ดิน
และก่อสร้างโรงงานอุตสาหกรรม เป็นจำนวนมาก
อาจกล่าวได้ว่าพื้นที่ฝั่งตะวันออกของจังหวัดซึ่งเป็นพื้นที่มีอาณาเขตติดต่อกับกรุงเทพฯ
เป็นส่วนหนึ่งของกรุงเทพฯ ด้วย